İntihar üzerine popüler konuşmalar, intihar videoları ve haberlerinin büyük puntoları bizzat intihara teşvik edici sebepler arasındadır.

İntihara sürüklenen patolojide "sesim duyulsun, fark edileyim, değer göreyim" kuvvetli bir motivasyon olabilir. Geride bıraktığı mesajın intihar ettiğinde insanlar tarafından kayda değer sayılacağı, sesinin duyulacağı düşüncesi intihar motivasyonları arasında yer alır.

Örneğin, Boğaz Köprüsü intiharlarının gazete yöneticilerinin ortak kararı ile eskisi gibi haberleştirilmemesini müteakiben köprüde intihar vakaları azalmıştır.

Fakat bugünlerde kamuoyunun, intihar vakalarının ve mesajlarının bu kadar popülerleştirilerek yayılmasının potansiyel taşıyan gençlere "bir video çek intihar et ve herkes seni duysun, videoda anlattıklarına hak versin, suçladıklarını linç etsin" mesajı taşıdığının ve bunun intihara cezbettiğinin yeterince farkında olmaması ciddi bir tehlikeye kapı açmaktadır.

Gündemdeki vaka ve genel hatlarıyla intihar vakaları ile ilgili temelde dört sorun oldukça önem arz etmekte;

1. Gençlerin psikopatolojik takibinde yetersizlik.

2. Ailelerin çocuklarına ve gençlere nasıl davranacağı ve onlarla iletişim kurma becerileri konusundaki eğitimsizliği ya da duyarsızlığı.

3. Gençlerin ülkenin genel atmosferinin de katkısı ile duydukları yoğun gelecek kaygısı ve psikolojik çöküntü.

Gündemdeki vaka ile ilgili olarak ise;

4. Üniversiteli gençlerin barınma sorunu, yurt yetersizliği ve özel yurtların denetimsizliği.

Çözüm Önerilerimiz

“Psikolojik boyutu” ile ilgili Ruh Sağlığı Yasası düzenlemeleri kapsamlı bir biçimde yapılmalı ve;

1. Her vatandaşın tıpkı aile hekimleri gibi tanımlı bir psikoloğu olmalı. Belli periyotlarda kontrolleri birtakım zorunlu testler ve zorunlu eğitimler düzenlenmeli.

2. Evlilik sürecinde uzman tarafından çiftlere belli eğitimler uygulanarak aile kurumunun sağlıklı kurulması ve yürütülmesine destek sağlanmalı.

3. Gebelik itibariyle ebeveyne doğum öncesi doğum ve doğum sonrası başta olmak üzere bebek bakımı ve bebeğin psikolojik gelişimi ile ilgili gerekli bilgilendirme yapılmalı.

4. Bebeklik döneminden itibaren belli dönüm yaşları baz alınarak bu dönemler öncesinde söz konusu yaş aralığında çocuklarına nasıl yaklaşımları gerektiği hususunda ailelere uzman tarafından bilgilendirme yapılmalı.

5. Aynı süreçte çocuğa da tanımlanacak uzman, çocuğun psikososyal gelişimini takip etmeli.

6. Hem ebeveyne hem çocuğa bilgi ve destek verilmesi ile çocukluk döneminin hasarsız atlatılmasının sağlanması yetişkinlikteki olası birçok psikopatolojik bozukluğun önüne geçebilir.

7. Ergenlik ve ilk gençlik dönemlerinde de hem aile hem ergen aynı denetim ve desteğe tabi tutulmalı, bu kritik evre de uzman yardımı ile aşılmalıdır.

8. Böylece ergenin yahut gencin ağır bir depresyon, kaygı vb. yaşaması durumunda, intihar riski doğuracak bir patoloji seyretmesi halinde uzman yardımı ile aileleri bilgilendirilebilir ve gerekli tedbirler alınabilir.

9. Evlilik çağına gelen gençlerin de belli testlere tabi tutulması ve gerekli durumlarda evleneceği kişinin durumdan haberdar edilmesi sağlanmalı, aile kurumu ve ilişkiler ile ilgili çiftlere eğitim verilmeli.

10. Böylece aile-bebek-genç-aile döngüsündeki psikolojik sağlık ve takip sistemi kurularak uzun vadede toplumun psikolojik sağlığı güçlendirilmeli.

“Yurt ve barınma” boyutu ile ilgili acilen adım atılmalı ve;

1. Üniversitelerin sayıları yerine nitelikleri artırılmalı ve üniversite mezunlarının sayısının artması değil mezunların istihdam oranının artması odak alınmalı.

2. İhtiyacı karşılamaktan çok uzak olan devlet yurtlarının sayısı ve kalitesi artırılmalı. Hiçbir aile çocuğunu imkânsızlık dolayısı ile bir yurda yerleştirmek ya da hiçbir genç istemediği bir yurtta kalmak zorunda olmamalı. Devlet yurdunda kalmak isteyen her öğrenci bu imkândan faydalanabilmeli. Öğrencilerin barınma sorunu ortadan kaldırılmalı.

3. Özel Yurtlar nitelikli şekilde denetlenmeli, kapsamlı ve sürekli denetimler sürecinde objektif ve hukuki kriterler açısından uygun görülmeyen yurtların faaliyetlerine son verilmeli.

4. Öğrenci yurtlarında ruh sağlığı uzmanı (PDR-Psikolog) bulunmalı ve her öğrenci ile ilgili takip sorumluluğu bulunmalı. (Her vatandaşa bir uzman uygulaması hayata geçtiği taktirde gerek kalmayabilir.)

5. Öğrenci yurtlarındaki belletmen vb. görevliler için birtakım kriterler belirlenmeli ve alacakları eğitim sonucunda uygunluk tespit edilmeli.

(Enes Kara yazısında yurt ile ve ailesi ile ilgili problemlerinin yanı sıra istemeden tıp okuduğundan, başarılı olamadığından, olsa dahi asistanların maruz kaldığı mobbinge maruz kalacağından, uzman olsa dahi maaşın yetersiz olduğundan, doktorlara şiddet uygulandığından, başka bir bölüm seçse iş bulamayacağından ve torpil sisteminden bahsediyor. Bu her ne kadar bir hezeyan seviyesine gelmiş olsa da bahsettiği konular maalesef hakikat barındırıyor.)

“Gençlerin gelecek kaygısı ve psikolojik çöküntü yaşaması” boyutu çok daha kapsamlı adımlar gerektirmektedir ve;

1. Gençlerin gelecek kaygısından kurtulması için genç işsizliği ile gerçek anlamda mücadele edilmeli, çalışan gençlerin çalışma ve yaşam şartları iyileştirilmeli, bunun için de ekonomik kriz bertaraf edilebilmelidir.

2. Bununla beraber gençlerin çaresiz hissetmesine ve tepki biriktirmesine sebebiyet veren adam kayırmacılığına ve hukuksuzluklara bir son verilmeli, adaletsizlikler ortadan kaldırılmalıdır.

3. Sonuç olarak; Gençlerin kendilerini kapana sıkışmış, özgürlükleri kısıtlanmış hissederek, gelecek kaygısı ve ümitsizlik girdabında psikolojik çöküntü yaşaması sonucu, madde kullanımına ve intihara sürüklenmesine katkı sağlayan bu atmosferin dağılması için, liyakatsiz iktidar ve çarpık başkanlık sistemi değişmeli, demokratik bir sistem ile ehil kadrolar başa gelmeli, gerekli ekonomik ve sosyal adımlar atılarak bu gidişe dur denmelidir.

Uzm.Psk. Mustafa Gözel

Genel Başkan Yardımcısı